Architectuurwedstrijd EUROPAN: laureaten zijn gekend … en in België verbeelden ze de toekomst van het Jubelpark. Een inspirerende toekomst: mooi, duurzaam en samen
EUROPAN EUROPE heeft de laureaten van de 17de editie van haar architectuurwedstrijd bekendgemaakt. Voor deze wedstrijd selecteerde EUROPAN EUROPE, in overleg met lokale overheden, 51 sites in Europa waarrond jonge architecten in competitie treden met elkaar. In maart 2023 werd de oproep gelanceerd rond het thema Living Cities, uit de meer dan 815 inzendingen selecteerden 11 Europese jury’s een laureaat, een runner up en een project met een bijzondere vermelding. Alle laureaten zijn terug te vinden op www.europan-europe.eu.
In België werd op voordracht van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest, de Federale Overheid, de Europese Commissie en EUROPAN België gekozen voor een reflectie rond het Jubelpark in Brussel en meer bepaald over wat te doen met de autoweg die het park doormidden snijdt. De wedstrijd werd ondersteund door het “New European Bahaus”-initiatief van de Europese Commissie.
Alle 14 inzendingen voor het Jubelpark zullen in de lente van 2024 aan het publiek worden voorgesteld tijdens het New European Bauhaus-festival in het Jubelpark.
Vandaag worden de laureaat, runner-up en bijzondere vermelding bekend gemaakt:
- Laureaat Le Plateau du Maelbeek AS: JORGE SERRA (PT), ALISTAIR VAICLE (FR) – Architects; INÈS MASSON (FR) – Architect urbanist; CO: SOPHIE JACQUEMIN (BE) – Architect Bruxelles, Belgique /
De winnaar is het project Plateau de Maelbeek, dat een nieuwe perceptie van het park biedt. Een volledige bedekking van de helling en een slimme creatie van onderling verbonden bassins transformeren het Cinquantenaire in een 'enorm natuurlijk retentiebekken', wat een alomvattende oplossing biedt voor het opvangen van regenwater, het verhogen van de biodiversiteit en het toevoegen van nieuwe kwaliteit aan het park. Ze stellen ook een groot plein voor in het centrum van de as en op de locatie van de huidige parking (Schuman).
- Runner-Up 71.50 ASL AS: NICOLAS WARRANT (BE), GIULIA DEVIS (BE), LUDOVIC GAFFAREL (BE), ARTHUR STACHE (BE) – Engineers architects Bruxelles, Belgique /
Het project dat als runner up werd gekozen, 71.50 Above Sea Level, herziet volledig het gebruik van de tunnel zelf. Het stelt voor om de huidige culturele functie ervan te vervangen. De Kennedy-helling wordt een agora; de technische ruimtes worden de ingang van een Museum Mile; het gebruik van ongebruikte STIB-infrastructuur wordt een cultureel knooppunt. Het park fungeert volledig als een open platform, een civiele infrastructuur. Het project identificeert drie ruimtes met bijzondere interesse en diverse geometrie om deze infrastructuur te huisvesten, inclusief de huidige helling.
- Special Mention Daily Camping AS: CELESTE TELLARINI (IT), XANDER WILHELM (DE) – Architects urbanists Bruxelles, Belgique /
Een speciale vermelding van de jury voor de Daily Camping, dat nieuwe ruimtes aanbiedt op maat van het park. Het biedt een kader dat bijdraagt aan transformatie naar een sociale en duurzame samenleving. Bij het betreden van het park bevinden zich vier Daily Camping-stations in de buurt van een aangelegde loopbrug. Het hanteert alledaagse voorwerpen ter ondersteuning van recreatie en stimuleert een spontaan gebruik van het park.
Deze keuze voor het Jubelpark is niet toevallig. Op 20 april 2023 kondigde federaal Staatssecretaris Thomas Dermine, belast met Wetenschapsbeleid, in aanwezigheid van onder meer Europees Commissaris Johannes Hahn de samenwerking aan tijdens de voorstelling van het project Horizon 50/200. Dit project wil de site en haar musea herdenken in het licht van de 200steverjaardag van België. Onder impuls van federale regering werd vzw Horizon 50/200 gemandateerd als coördinerend platform waar de vele stakeholders elkaar ontmoeten, een masterplan voor de site wordt voorbereid en een cultureel programma vormt krijgt die de site moet activeren in aanloop naar 2030.
“De EUROPAN-wedstrijd doet dromen en de grenzen verleggen van onze reflextie. Deze wedstrijd getuigt van de verbinding tussen de Europese instellingen, België en Brussel. De voorstellen die in het kader van de wedstrijd zijn geselecteerd, in combinatie met de resultaten van de technische haalbaarheidsstudie die we aan het lanceren zijn, moeten ons in staat stellen om de uitdaging aan te gaan die deze jonge architecten ons voorhouden: een duurzame stad, ontworpen voor haar inwoners, in het hart van Europa”, zegt Thomas Dermine, staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid.
De raad van bestuur van vzw Horizon 50/200 keurde op 28 november 2023 de aanbesteding goed van een technische haalbaarheidsstudie rond de overkapping van de sleuf waar de autoweg nu door het park loopt. De resultaten worden verwacht in maart 2024 zodat deze kunnen worden toegevoegd aan het masterplan dat momenteel door Beliris wordt voorbereid voor het park en haar musea.
“Het Jubelpark is een symbolische plaats in onze hoofdstad. Het park werd ontworpen voor de 50ste verjaardag van ons land, vandaag inspireren deze jonge architecten ons om na te denken hoe we een site kunnen ontwerpen voor de volgende 150 jaar. Als bouwheer voor het masterplan van het Jubelpark neemt Beliris de uitdaging aan waar de EUROPAN laureaten ons voor stellen: het herdenken van een duurzaam Jubelpark waar de inwoners en bezoekers van onze hoofdstad zich thuis voelen: Karine Lalieux, minister belast met BELIRIS.”
“De vele creatieve en ambitieuze voorstellen voor het Jubelpark tonen het grote stedelijke, architecturale en landschappelijke potentieel van deze symbolische locatie. Deze integreren de filosofie van het initiatief van de Europese Commissie voor het New European Bauhaus rond de accenten: mooi, duurzaam, samen. Ik ben de Belgische federale overheid en het Brussels Gewest, evenals EUROPAN, erkentelijk voor de inspirerende samenwerking bij het organiseren van deze competitie voor jonge Europese architecten, aldus Johannes Hahn, EU-commissaris van Budget en Administratie.”
Ambitie voor de Europese wijk
Het Belgische luik van de EUROPAN-wedstrijd werd mede mogelijk gemaakt met steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze deelname benadrukt opnieuw het belang dat de Brusselse regering hecht aan de Europese wijk. Centraal in deze aanpak staat de uitgebreide renovatie van de Schuman-rotonde en zelfs de re-branding van de Europese Wijk, waarbij de onderlinge verbondenheid tussen België, Brussel en de Europese Unie wordt benadrukt. De initiatieven richten zich niet alleen op infrastructuur- en stedenbouwkundige uitdagingen, maar benadrukken ook het streven naar het versterken van de symbiotische relatie tussen Brussel en de Europese gemeenschap.
“Als de Belgische en Europese hoofdstad ondergaat Brussel dagelijks transformaties en ontwikkelt het voortdurend een ambitieuze stadsplanning, architecturale en erfgoedvisie voor de toekomst. Wij verwelkomen met enthousiasme de winnende voorstellen van de Europan-wedstrijd, omdat ze innovatieve perspectieven bieden voor de herontwikkeling van strategische locaties in Brussel, zoals het Jubelpark. We zijn ons bewust van de uitdagingen die ze met zich meebrengen, maar we geloven dat beginnen met gedurfde ideeën veelbelovender is dan het denkproces te vroeg te beperken. Het werk kan nu beginnen en belooft boeiend te worden”, benadrukken voor het Brussels Hoofsdstedelijk Gewestminister-president Rudi Vervoort, minister van Leefmilieu Alain Maron en staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed Ans Persoons.