Oprichting studiecommissie voor overheidsinvesteringen bij de hoge raad voor financiën
Op 13 maart verscheen in het Staatsblad het KB ter oprichting van de Studiecommissie voor Overheidsinvesteringen, als nieuw onderdeel van de Hoge Raad voor Financiën. Het initiatief wordt gedragen door vicepremier en minister van Financiën Vincent Van Peteghem en staatssecretaris voor Relance en Strategische Investeringen Thomas Dermine.
De Commissie centraliseert de expertise inzake overheidsinvesteringen op federaal niveau en adviseert de regering bij het voeren van haar investeringsbeleid. De Commissie zal zo bijdragen tot een beter beheer van de federale investeringen en tot een verhoogde sociaaleconomische impact van de investeringen, met name door de ontwikkeling van methodologische instrumenten voor de ex ante evaluatie van investeringsprojecten.
Verschillende studies van internationale organisaties zoals de OESO of de Wereldbank hebben aangetoond dat een goed beheer van de overheidsinvesteringen het mogelijk maakt de overheidsmiddelen beter toe te wijzen en het investeringstekort in bepaalde sleutelsectoren aan te pakken.
De Commissie zal op regelmatige basis verslagen publiceren en kan op eigen initiatief of op vraag van de regering adviezen opstellen. Daarnaast zal de studiecommissie ook de gewesten en gemeenschappen uitnodigen voor een technische dialoog die moet bijdragen tot de doeltreffendheid en de doelmatigheid van de overheidsinvesteringen tussen de entiteiten.
De vijf opdrachten van de studiecommissie:
a) Het opstellen van een thematische inventaris van overheidsinvesteringen en de huidige programmering in België, alsmede ten opzichte van andere landen in de eurozone;
b) Het in kaart brengen van de behoeften en mogelijkheden voor overheidsinvesteringen, met name in het kader van de dubbele transitie (ecologisch en digitaal);
c) De (regelgevende, administratieve en financiële) belemmeringen voor de uitvoering van overheidsinvesteringen en mogelijke oplossingen in kaart te brengen en evalueren;
d) Methodologische instrumenten en procedures aanbevelen voor de selectie en ex ante evaluatie van overheidsinvesteringen, met name op basis van de op internationaal niveau waargenomen beste praktijken;
e) De technische dialoog tussen de entiteiten van het land op het gebied van overheidsinvesteringen aan te moedigen en de uitwisseling van goede praktijken tussen deze entiteiten te organiseren. Dit blijft facultatief, gezien het zuiver federale karakter van de nieuwe opgerichte Commissie.
“Als bevoegde minister voor de Hoge Raad van Financiën ben ik overtuigd dat zij een goede bijdrage kunnen leveren tot de verbetering van de strategie voor overheidsinvesteringen. De bestaande expertise binnen de Raad en het federaal planbureau zullen goede synergiën geven voor deze nieuwe opdracht”, zegt minister Van Financiën Vincent Van Peteghem.
“De kwestie van infrastructuur en investeringen is een essentieel aspect van de groene transitie. Op die manier zal de Studiecommissie het regeringsbeleid inzake overheidsinvesteringen zowel strategisch als methodologisch kunnen sturen. Dankzij de coördinatie van de overheidsinvesteringen door de Commissie kan het tekort aan investeringen in bepaalde sleutelsectoren beter worden aangepakt. Opnieuw een initiatief dat het nieuw elan op vlak van overheidsinvesteringen markeert en versterkt”, stelt staatssecretaris voor Relance en Strategische Investeringen Thomas Dermine.
Er werd voor de studieomissie een budget beschikbaar gesteld van 200.000 euro in 2023 en 300.000 euro in 2024. Na een eerste evaluatie zullen de budgetten voor de volgende legislatuur worden bepaald.
Het orgaan werd ondergebracht bij de Hoge Raad van Financiën, gezien haar onafhankelijke statuut en ook de duidelijke linken met de bestaande afdelingen (namelijk de Afdeling Financieringsbehoeften).
De volgende weken zal de Studiecommissie aanwervingen opstarten voor een centraal secretariaat. Dit secretariaat krijgt in haar eerste werkingsjaar ook nog ondersteuning via de Europese Commissie om samen met internationale experten een werkprogramma op te zetten en te implementeren. Een eerste rapport zal naar verwachting eind 2023 verschijnen.
Bredere maatregelen voor meer en betere publieke investeringen
Dit initiatief, gedragen door vicepremier en minister van Financiën Vincent Van Peteghem en staatssecretaris voor Relance en Strategische Investeringen Thomas Dermine, past binnen een breder pakket aan maatregelen ‘beter investeren’. Zo werd de voorbije jaren de implementatie van het relanceplan door staatsecretaris Dermine aangegrepen om de BoSa administratie structureel te versterken in hun capaciteit om projecten te monitoren en begeleiden. Ook de administratie Leefmilieu werd versterkt met een cel die ondersteuning biedt om het ‘Do No Significant Harm’ principe transversaal te integreren in alle investeringsprojecten.
Behalve ‘beter investeren’, zit de federale regering ook op schema inzake haar doelstellingen rond ‘meer investeren’. Deze regering zal een keerpunt in de overheidsinvesteringen inluiden. Onze publieke infrastructuur draagt de littekens van 40 jaar chronische onderinvestering. Daarom voeren we een ambitieus strategisch investeringsprogramma uit waarmee wij deze negatieve dynamiek kunnen doorbreken en de grote uitdagingen van het decennium kunnen aangaan.
In het regeerakkoord was voor België het streefcijfer voor overheidsinvesteringen in 2024 vastgesteld op 3,5 % van het BBP (dat wil zeggen 20,7 miljard euro). Aangezien de federale regering in 2019 17,4 % van de totale overheidsinvesteringen in België vertegenwoordigde, zou de federale regering in 2024 3,6 miljard euro investeren. Met de geplande 4,079 miljard euro levert de federale regering meer dan “haar deel” van de inspanning die nodig is om de doelstellingen te bereiken.
