Overhandiging van de inventaris van voorwerpen van het AfricaMuseum die afkomstig zijn uit de Democratische Republiek Congo aan de Congolese eerste minister Jean-Michel Sama Lukonde, in het kader van het beleid rond restitutie

Overhandiging van de inventaris van voorwerpen van het AfricaMuseum die afkomstig zijn uit de Democratische Republiek Congo aan de Congolese eerste minister Jean-Michel Sama Lukonde, in het kader van het beleid rond restitutie

Op donderdag 17 februari 2022 heeft een delegatie onder leiding van eerste minister Jean-Michel Sama Lukonde van de Democratische Republiek Congo, eerste minister Alexander De Croo en staatssecretaris Thomas Dermine een bezoek gebracht aan het AfricaMuseum. Ze werden verwelkomd door Guido Gryseels, directeur-generaal van het museum, die een kort overzicht gaf van de vele samenwerkingsverbanden die de instelling onderhoudt met Congolese wetenschappelijke, academische en culturele partners.

De delegatie heeft een deel bezocht van het ‘herkomstparcours’ in de permanente opstelling van het museum. Dit parcours geeft de bezoeker inzicht in de wijze waarop de tentoongestelde voorwerpen werden verworven.

Eerste minister Alexander De Croo en staatssecretaris Thomas Dermine hebben vervolgens aan eerste minister Jean-Michel Sama Lukonde de volledige inventaris overhandigd van ongeveer 84.000 etnografische en organologische voorwerpen uit de Democratische Republiek Congo, die zich momenteel in Tervuren bevinden.

De overhandiging van de inventaris is een belangrijke stap in de voorbereiding van de toekomstige besprekingen tussen de Democratische Republiek Congo en België in het kader van het restitutiebeleid dat door de federale regering is uitgetekend.

Ter herinnering: op 28 januari 2022 heeft de ministerraad een voorontwerp van wet goedgekeurd over de erkenning van de vervreemdbaarheid van voorwerpen die een link hebben met het koloniale verleden van de Belgische staat en om een juridisch kader vast te stellen voor de restitutie ervan. Het wetsontwerp is momenteel in behandeling bij de Raad van State.

De dialoog met de Congolese autoriteiten heeft tot doel ervoor te zorgen dat het beleid van de Belgische regering wordt geïmplementeerd door samen met de Democratische Republiek Congo vooruitgang te boeken.

Over deze gezamenlijke aanpak zal een samenwerkingsovereenkomst worden gesloten om de modaliteiten te bepalen voor de restitutie en terugkeer van voorwerpen uit het koloniale verleden. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van de wetenschappelijke expertise in beide landen. De Belgische regering heeft ook beslist voor de komende 4 jaar een specifiek onderzoeksprogramma te financieren ten belope van 2 miljoen euro om de herkomststudies van de collecties van het AfricaMuseum te versterken.

Eerste minister Alexander De Croo: “Het nieuwe restitutiebeleid dat we implementeren is een tastbaar voorbeeld van het soort relatie dat onze regering met elke Afrikaanse partner wil opbouwen: een relatie van dialoog en gelijkheid. We zijn verheugd dat vandaag de dialoog met de DRC over restitutie op gang komt en hopen dat deze dialoog ook anderen in België en elders zal inspireren.”

Eerste minister Jean-Michel Sama Lukonde: “De teruggave van Congolese culturele voorwerpen is onderdeel van het proces van het zich opnieuw toe-eigenen van ons collectief geheugen. Het is een grote uitdaging voor de ontwikkeling van de Democratische Republiek Congo en het Afrikaanse continent, dat lange tijd een deel van zijn erfgoed, dat representatief is voor zijn intrinsieke waarden, heeft moeten missen."

Staatsecretaris Thomas Dermine: “De overhandiging van de inventaris van de collecties van het Afrikamuseum aan de Congolese eerste minister is een belangrijke stap in de uitvoering van de nieuwe aanpak rond restitutie. In alle transparantie samenwerken, op basis van een inventaris en van herkomststudies, binnen een commissie die paritair is samengesteld uit experts uit beide landen, dat zijn de voorwaarden voor de evenwichtige en eerlijke aanpak die we voor ogen hebben.”